ANDROGOJİ NEDİR?

Androgoji (ya da adragoloji); yine Yunanca; andr (yetişkin) ve agogos (rehberlik)
köklerinden türetilmiştir ve "yetişkinlerin öğrenmesine yol göstermenin ya da yardımın bilim ve sanatı"
anlamına gelir.
Eğitimde yetişkin öğrenmesi özelliklerine göre yapılandırılmış eğitime androgojik yaklaşım
denmektedir. Bu kavram ‘çocuklara öğretmenin bilimi’ diye çevrilebilecek pedagoji’ye koşut olarak
‘yetişkin eğitimi bilimi’ karşılığı olarak kurgulanmıştır. Pedagoji ve androgoji arasında 4 temel fark öne
çıkar. Bunlardan ilki kendini algılamadır. Pedagojik yaklaşımda baskın öğretmen-bağımlı öğrenci
ilişkisi vardır. Oysa androgojik yaklaşımda bunun yerini karşılıklı anlaşma ve yardım edici bir ilişki
almıştır. İkinci fark ise deneyimlerle ilgilidir. Yetişkinlerin deneyimleri öğrenme için zengin bir kaynak
olarak değerlendirilir ve eğitimleri bunun üzerine kurgulanır. Yetişkinler bu deneyimleri ile eğitim
ortamında oluşturulan çok yönlü iletişim sayesinde diğerlerinin öğrenmesine de yardımcı olurlar.
Androgojik eğitim yaklaşımının üçüncü farklılığı içeriğin seçimindeki farklılıktan kaynaklanır. Klasik
yöntemdeki tüm sorumluluğun eğitici tarafından yüklenilmesinin aksine içerik ve yöntem katılımcıların gereksinim ve ilgilerine göre belirlenir. Kişiler neyi öğrenmeye ihtiyaç duyduklarına kendileri karar
verirler, eğitici öğrenmeyi kolaylaştırıcı ve kaynak kişi olarak iş görür. Son olarak özellikle örgün eğitim
geleceğe yönelik kişisel ve toplumsal amaçlara sahiptir. Oysa yetişkinler var olan sorunlarına hemen
kullanabilecekleri çözümler sağlayan eğitimler isterler. Androgojik yaklaşımda eğitim konu merkezli
değil sorun merkezlidir.
Androgojik yaklaşımla eğitim programlarının hazırlanmasında ise öğrenme için uygun ortam
hazırlama, ortaklaşa plan yapmaya uygun yapı oluşturma, katılımcı ilgi, gereksinim ve değerlerini
belirleme, eğitim amaçlarının açık ve net ortaya konması, etkinliklerin planlanması uygulanması ve
sonuçların değerlendirilmesi aşamaları uygulanır.
Androgoji, yetişkinler için yeni bir eğitim yaklaşımı olarak ortaya çıkarken, aynı zamanda
örgütsel gelişme ve yönetim, danışmanlık, psikoterapi ve sosyal psikoloji alanlarıyla da çok yakından
ilgili olduğu anlaşılmıştır. Androgoji, ayrıca bireylerin ve toplumların sağlık ve gelişme alanlarında da
yetişkine yardım edebilen bir eğitim yaklaşımı olarak kullanılmaktadır. Günümüzde Avrupalı
andragologlar sosyal olgu çalışmaları, danışmanlık, sosyalleştirme, sosyal grup çalışmaları, yetişkin
eğitimi, personel yönetimi ve toplum kalkınması gibi alanların hepsinde androgojinin yöntemlerine
başvurmakta ve kullanmaktadırlar.

ANDROGOJİ İLKELERİ

1) Yetişkin güdülenmesi ve başarılı olması için eğitimin
amaç ve hedeflerini bilmelidir.

2) Yetişkin öğrenme sürecine katılmalıdır.

3) Öğretim yetişkinin sosyal rollerini ve yeteneklerini
geliştirici olmalıdır.

4) Öğrenme için olumlu eğitim ortamı hazırlanmalıdır.

5) Çeşitli öğretim yöntem ve teknikleri kullanılmalıdır.

6) Öğrenme için yeterli zaman verilmelidir.

7) Yetişkinin deneyimleri öğrenme kaynağıdır. Geçmiş
deneyimlerin öğrenmeyi etkilediği göz önünde tutulmalı
ve yeni öğrenilenler, eskilerle bütünleştirilmelidir.

8) Öğrenilecek konunun ayrıntısı yapısallaştırılmalıdır.
Bilgiler basitten karmaşığa gitmeli ve kavrayarak
öğrenme sağlanmalıdır.

9) Öğrenilenler arasındaki bağlantının yetişkin tarafından
keşfedilmesi sağlanarak ve uygulama ile; öğrenmenin
kalıcılığı ve farklı alanlara aktarılabilmesi,
gerçekleştirilmelidir.

10) Öğrenme sonunda geri bildirimle doğru ve yanlışlar
verilerek, öğrenmede olumlu tutum geliştirilmelidir.

11) Sürekli değerlendirme ve kendi kendini değerlendirme
ile öğrenme arttırılmalıdır.

12) Yetişkinin eğitim programı işlevsel ve dinamik
olmalıdır. Bireyin ve toplumun değişen gereksinimlerine
göre sürekli şekillendirilmelidir.

13) Yetişkin öğrenme engelleri olan, olumsuz eğitim
ortamı, ilgi duymama, uyumsuzluk, kendisine yararlı
olacağına inanmama, öğrenme hızını zorlama, sosyal statü
ve görünüşünü uygun bulmama, korkma, bunalma, öfke,
korku ve baskı; akılda tutulmalıdır.